16/10/20 Άσκηση και Περιφερειακή Αγγειακή Νόσος (ΠΑΝ)
Η Περιφερική Αγγειακή Νόσος (ΠΑΝ) είναι μια προοδευτική, εξελισσόμενη, διάχυτη προσβολή των αρτηριών, που χαρακτηρίζεται από αιφνίδια ρήξη της αθηρωματικής πλάκας. Η ρήξη της πλάκας έχει σαν αποτέλεσμα να ενεργοποιηθούν τα αιμοπετάλια και να δημιουργηθούν θρόμβοι.
Η συχνότητα της νόσου αυξάνεται με την ηλικία και έχει πολύ υψηλή θνησιμότητα συγκρινόμενη με άλλες παθήσεις όπως καρκίνο μαστού, oρθού, πρωκτού και Non Hodgkin λέμφωμα.
Η αθηροσκλήρωση μπορεί να προσβάλλει τα :
– Ενδοκράνια αγγεία (ΑΕΕ TIA’s)
– Στεφανιαίες αρτηρίες
– Σπλαχνικά αγγεία (Μεσεντέριος ισχαιμία)
– Νεφρικές αρτηρίες (Νεφραγγειακή υπέρταση)
– Περιφερικά αγγεία (Διαλείπουσα χωλότητα , κρίσιμη ισχαιμία)
Η εξέλιξη της αρτηριοσκλήρυνσης μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως στηθάγχη (σταθερή ή ασταθή) ή διαλείπουσα χωλότητα, και να οδηγήσει σε κλινικές καταστάσεις όπως: έμφραγμα μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, ισχαιμία στα κάτω άκρα ή ακόμα και σε θανατηφόρο καρδιακό συμβάν.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι υπάρχει επικάλυψη μεταξύ Περιφερικής Αγγειακής Νόσου, Καρωτιδικής Νόσου και Στεφανιαίας Νόσου (3,5% -10%).
Η κύρια εκδήλωση ΠΑΝ είναι η Διαλείπουσα Χωλότητα.
Έτσι ονομάζεται ο πόνος στα κάτω άκρα (γλουτούς, μηρούς, κνήμες, πέλματα) που εμφανίζεται μόνον κατά την βάδιση και στην ίδια απόσταση κάθε φόρα, ενώ εξαφανίζεται αφού σταματήσει και ξεκουρασθεί ο ασθενής, έστω για λίγα λεπτά.
Φυσιολογικά κατά την διάρκεια της άσκησης (λόγω της αγγειοδιαστολής) και της μείωσης των αγγειακών αντιστάσεων στα αρτηριόλια αυξάνει η αιματική ροή στους μυς λόγω της δράσης αγγειοδιασταλτικών παραγόντων όπως με τον πιο ισχυρό από αυτούς το Μονοξείδιο του Αζώτου (NO).
Στην ΠΑΝ συμβαίνουν διάφορες παθοφυσιολογικές αλλοιώσεις όπως:
– Αρτηριακή απόφραξη
– Ενδοθηλιακή δυσλειτουργία
– Διαταραχή στα μιτοχόνδρια (παραγωγή ενέργειας)
– Φλεγμονώδεις διεργασίες
που προκαλούν ισχαιμία, ελλιπή παραγωγή ενέργειας, σκλήρυνση του αρτηριακού τοιχώματος, ταχύ κάματο των μυών , κ.α.
Με την αύξηση της καθημερινής δραστηριότητας του ασθενούς παρεμβαίνουμε στην νεοαγγειογένεση , αυξάνουμε την παραγωγή ενέργειας στους μυς που δεν αιματώνονται κανονικά και μειώνονται οι φλεγμονώδεις διεργασίες που συμβαίνουν λόγω ισχαιμίας των μυών.
Η άσκηση όμως πρέπει να γίνεται ελεγχόμενη υπό την επίβλεψη των ειδικών. Και αυτό γιατί υπάρχει κίνδυνος ανεπιθύμητων συμβαμάτων κυρίως από το καρδιακό σύστημα, στην περίπτωση που δεν ακολουθηθούν οι οδηγίες των θεραπόντων.
Για τον λόγο αυτό όλες οι επιστημονικές εταιρίες (ACC/ AHA, AACPR, ISC) δίνουν ισχυρή σύσταση (Class I) στην επιβλεπόμενη άσκηση για την αντιμετώπιση των ασθενών με Περιφερική Αγγειακή Νόσο, παράλληλα με την ρύθμιση των παραγόντων κινδύνων (όπως Σακχαρώδης Διαβήτης, Αρτηριακή υπέρταση, Κάπνισμα, Δυσλιπιδαιμία, Παχυσαρκία
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να σημειώσουμε ότι η άσκηση στην Περιφερική Αγγειακή Νόσο έχει σαν αποτέλεσμα την:
• Μείωση των συμπτωμάτων
• Βελτίωση της φυσικής κατάστασης
• Μείωση των συμβαμάτων από το καρδιακό σύστημα
Και έχει την δυναμική να ανατρέψει αυτές τις καταστάσεις και να επιβραδύνει ή να διακόψει την κλινική εξέλιξη της νόσου.
Παράλληλα είναι σημαντικό να διαβεβαιώσουμε τους ασθενείς ότι δεν βλάπτονται από την βάδιση παρά την εκδήλωση των συμπτωμάτων της Διαλείπουσας Χωλότητας, αλλά σταδιακά αναμένεται να αυξηθεί η ελεύθερη των συμπτωμάτων απόσταση.